Visie
Burn-out
Ervaar je dat je opgebrand bent en heb je iemand nodig die begrijpt wat je doormaakt? Wat kun je nu het beste doen? En wat beter niet?
Stress heeft een functie, het helpt ons in spannende situaties. Bij dreiging van gevaar (mentaal of fysiek) wordt ons systeem in een optimale toestand gebracht voor de taak die ons te wachten staat. Stresshormonen zorgen voor extra energie. Een deel van het autonome zenuwstelsel beïnvloed de spieren en organen die afhankelijk van hun functie langzamer of sneller gaan werken. Het ademhalingstempo neemt toe, de hartslag gaat omhoog, de bloeddruk stijgt, de stofwisseling vertraagd. Cognitieve functies zoals plannen en overwegen gaan op 'off'. Emoties krijgen gemakkelijk de overhand. Na stress is herstel essentieel, het lichaam en de geest hebben rust nodig. Herstel voorkomt dat vermoeidheid zich opstapelt. Wanneer er te weinig herstel is begin je een nieuwe dag vermoeid, en dit vraagt om extra inspanning. Deze extra inspanning vraagt weer om extra herstel. Hoe langer dit voortduurt hoe groter de herstel achterstand. Acute dreiging ervaren wij over het algemeen niet meer, wel langdurige en voortdurende stress. In onze maatschappij zijn onverwerkte emoties of een gehaaste levensstijl, prestatiedruk stressoren. Ook ervaren we weinig tijd voor ontspanning, stellen we hoge eisen aan onszelf en hebben we veel zittend, mentaal werk. Wanneer onvoldoende herstel opstapelt en er aanhoudende belasting is kun je overbelast en uitgeput raken.
Fase 1
Omdat herstel of rust na stress belangrijk is, is mijn visie dat dit de eerste stap in het herstelproces is. De duur van deze fase is afhankelijk van de herstelachterstand. Dat merk je vanzelf. Ook bij dreigende overbelasting zijn de elementen in deze fase behulpzaam.
We gaan nu niet direct naar de oorzaken kijken van een burn-out. Voordat de psychische aspecten aan bod komen richten we ons op fysiek herstel. Het heeft geen zin mensen ‘te activeren’ wanneer er nog onvoldoende biologisch herstel heeft kunnen plaatsvinden. Het werkt dan eerder als continuering van de overbelasting.
Rust kan letterlijk slapen te betekenen, maar dit hoeft zeker niet. Het zoveel mogelijk weghalen van de stressor is belangrijk. Ook bewust afwisselen tussen rust en lichte inspanning, zoals iets met je handen gaan doen of wandelen in de buitenlucht.
In deze fase hebben we regelmatig contact, niet om diepgaand te analyseren, maar vooral om te zorgen dat je gaat werken aan herstel en acceptatie. Leer te luisteren naar je lichaam en wees bewust wat je energie geeft en energie kost. Wat doe je graag? Welke momenten van de dag wil je iets doen en wanneer juist niet? Nu is het zaak niet meer energie te verbruiken maar vooral energie op te doen.
Fase 2
Wanneer er voldoende fysiek herstel heeft kunnen plaatsvinden is het tijd voor zelfreflectie om tot verandering te komen. Kun je je bewust worden van gedrags- en denkpatronen die stress bevorderend zijn geweest? Welke omgevingsfactoren hebben een negatieve invloed? Leer je grenzen beter aan te geven, je zelfvertrouwen te verhogen en weer bezieling te (her)vinden. Dit kan betekenen dat je hulp nodig hebt van mij, maar misschien ook van een therapeut of psycholoog. We kijken samen naar wat je tegenkomt en zoeken naar de weg die bij jou past.
Fase 3
Je bent weer aan het werk, officieel hersteld, maar je voelt misschien nog de naweeën van je burn-out. Je bent je de afgelopen tijd bewust geworden waardoor burn-out bent geraakt, en je hebt inzichten opgedaan wie je bent en wat je nodig hebt. Het gaat soms lekker en soms is het lastig. Dit is volkomen normaal. Hoe ga je om met de onzekerheden die je nog hebt? Hoe ga je om met (financiële) verplichtingen, verwachtingen en twijfel? Er zijn verhalen waarin mensen het roer volledig omgooien, maar dit is niet altijd nodig. Mijn ervaring is dat de fase na herstel nog niet helemaal 'af' voelt. Ook in deze fase kan coaching ondersteunend zijn.